Jak przygotować dziecko do nauki pisania?

GRAFOMOTORYKA – wprowadzenie do umiejętności pisania poprzez nabywanie zdolności graficznych (zapis) i motorycznych (ruch, lokomocja narzedzia pisarskiego); nauka prawidłowego chwytu narzędzia pisarskiego

„To jedna z najważniejszych umiejętności, jakich uczy się dziecko. Zapraszam Cię do skorzystania z moich podpowiedzi jak skutecznie rozwijać u dziecka zdolności grafomotoryczne”.

– Szczepan Cieślak

Kolorowanie – podstawowe ćwiczenie grafomotoryczne. Każde dziecko koloruje. Z pewnością, macie w domu dużo kolorowanek. Dlatego, zamiast zamieszczać tutaj pliki z kolejnymi kolorowankami wolę skupić się na pytaniu:

Na co należy zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że kolorowanie jest nie tylko zabawą, ale ma również walor edukacyjny?

  • dobór narzędzia do pisania – najlepiej sprawdzają się trójkątne kredki, ponieważ ich kształt pomaga w dokładnym ułożeniu ich pomiędzy palcami.
  • oświetlenie stolika – zarówno światło słoneczne (ustawienie stolika względem okna) jak i światło z lampki powinno padać:

(1) dla dziecko praworęcznego – z lewej strony

(2) dla dziecka leworęcznego – z prawej strony

  • blat stolika powinien być matowy, aby nie odbijał światła
  • ilość rzeczy na stoliku – warto ograniczyć ją do minimum.
  • poziom trudności kolorowanki – obserwujmy postępy w kolorowaniu. Starsze dzieci lubią kiedy kolorowanka jest bogata w detale i szczegóły, którym można nadać kolor.
  • postawa przy stoliku:

(1) stolik i krzesło dostosowane do wysokości dziecka,

(2) nogi dziecka oparte o podłogę – nie mogą wisieć w powietrzu,

(3) plecy są wyprostowane, dziecko nie pochyla się nad kartką,

(4) jedna ręka koloruje, druga ręka trzyma kartkę papieru,

(5) kredki znajdują się w zasięgu ręki dziecka,

(6) chwyt kredki – małe dziecko 2-3 letnie może trzymać kredkę w dowolny sposób. Od 3 roku życia zaczynamy naukę prawidłowego chwytu, w którym udział biorą kciuk, palec wskazujący oraz palec środkowy. Oczywiście, można uczyć prawidłowego chwytu wcześniej, jeśli zauważymy, że dziecko jest na to gotowe

(7) napięcie w dłoni piszącej – jeśli widzimy, że rączka dziecka jest bardzo napięta, wprowadzamy codziennie zabawy masami plastycznymi w celu rozluźnienia i regulacji napięcia. Jeśli stan utrzymuje się dłużej, udajemy się na konsultację do specjalisty rehabilitacji lub integracji sensorycznej.

(8) format papieru – małe dziecko potrzebuje dużej przestrzeni do zapełniania. Najlepiej nadaje się do tego duży brystol. Im dziecko starsze, tym bardziej można zmniejszać format, ponieważ jego zdolności koncentracji uwagi są coraz lepsze. Nie oznacza to, że małym dzieciom nie można podawać kolorowanki na formacie A4 – oczywiście, że można. Warto jednak sięgać po większy format, ponieważ dzięki temu dziecko może kolorować bardzo swobodnie – małe dzieci wykonują często duże, zamaszyste ruchy. Im dziecko starsze – ruch staje się bardziej dokładny, precyzyjny i przemyślany.

Obrysowywanie przedmiotów na kartce papieru

Rodzic kładzie swoją dłoń na kartce papieru – zadaniem dziecka jest próba odrysowania jej (rodzic może pomagać w trzymaniu kredki). Następnie kolorujemy rysunek. Starsze dzieci mogą pokolorować każdy palec na inny kolor.

Do ćwiczenia można użyć również innych przedmiotów np. pokrywki od garnka.

Rysowanie po śladzie

Jest to jedna z kluczowych umiejętności przygotowujących do nauki pisania. Zadaniem dziecka jest narysować kształt stworzony z przerywanych linii lub kropek.  Małe dzieci (2-3 letnie) powinny najpierw „narysować” po śladzie za pomocą palca, a dopiero potem z użyciem kredki.

Zaczynamy od najprostszych wariantów, a więc prostej linii.

Łączenie kropek

Polega ona na łączeniu narysowanych i ponumerowanych kropek. Ilość kropek zwiększa się wraz z wiekiem dziecka

  • Dzieci 2-3 letnie – do 5 kropek
  • Dzieci 4-5 letnie – do 10 kropek
  • Dzieci 5+ – tyle ile dadzą radę połączyć.

Istotne jest, aby kropki były ponumerowane, ponieważ od razu uczymy dziecko kolejności przeliczania. Oczywiście 2,3-latki nie posługują się jeszcze znajomością liczebników stąd rodzic pomaga w łączeniu kropek pokazując gdzie należy narysować linię.

Dorysowywanie brakujących elementów

Od 3 roku życia można pracować z dzieckiem nad umiejętnością dorysowywania brakujących elementów. Jest to bezpośrednio związane z kwestią spostrzegania i analizy wzrokowej, dlatego wcześniej dobrze jest bawić się w zabawy typu „Co zniknęło”, „Co zostało zabrane”.

Przykładowe propozycje:

  • Rodzic rysuje twarz bez ust/nosa/oka itp. Dziecko uzupełnia brakujący element
  • Dom bez okien/drzwi
  • Bałwanek bez marchewki
  • Piesek bez ogona
  • Krzesło bez jednej nogi
  • Samochód bez kół

 Zaczarowany rysunek – rysowanie świecą

Na zwykłej kartce dziecko rysuje niewidzialny obrazek (zwykła, niegruba świeca). Następnie, za pomocą farby malujemy całą kartkę. Miejsca, na których został wosk nie zostaną zabarwione i w ten sposób powstanie „zaczarowany” rysunek.

Odwzorowywanie rysunków (od 4 r.ż.)

Prosimy dziecko, aby spróbowało odwzorować narysowane przez rodzica kształty: koło, kwadrat, trójkąt i krzyżyk. Dla dzieci 3-letnich można podjąć próby odwzorowania koła. Starsze dzieci mogą próbować odwzorować wszystkie figury.

Ponadto, dzieci 5-6 letnie warto zachęcać do podejmowania prób odwzorowania bardziej skomplikowanych kształtów (np. domek, choinka, bałwanek, gwiazdka).

Rysowanie palcem na tacy z kaszą manną lub piaskiem

Potrzebujemy zwykłej tacy (najlepiej, żeby miała jakiś kolor) oraz kaszy manna/piasku (te 2 faktury nadają się do tego najlepiej). Dziecko maluje palcem dowolne wzory (można w ten sposób również realizować wcześniejsze ćwiczenie)

Pisanie po śladzie – litery i cyfry

Zadaniem dziecka jest narysowanie po śladzie litery lub cyfry. Dzięki temu ćwiczymy zarówno grafomotorykę, oraz wprowadzamy dziecko w znajomość liter i cyfr.

Labirynt

  • Ćwiczenia z użyciem labiryntów pozwalają na naukę precyzji w prowadzeniu kredki (5-6 latki starają się nie wyjeżdżać poza linię i nie odrywać kredki podczas rysowania drogi.
  • Małe dzieci (2-3 lata) mogą zamiast kredki używać palca, którym „rysują” drogę
  • Ciekawym wariantem tego ćwiczenia jest stworzenie labiryntu z klocków na stoliku lub podłodze i „rysowanie” drogi palcem

Rysowanie drogi

Rodzic rysuje 2 równoległe linie (droga). Zadaniem dziecka jest narysować prostą kreskę utrzymując się pomiędzy liniami. Aby zadanie było ciekawsze na początku drogi można narysować chłopczyka, a na końcu domek, albo myszkę i serek.

———————————————linia rodzica———————————————

———————————————linia  dziecka———————————————-

———————————————linia rodzica———————————————

Oczywiście, dzieci 2-3 lenie raczej nie narysują prostej linii. Można im pomóc w ten sposób, aby narysować linię przerywaną, po której dziecko może rysować.

  • Im starsze dziecko, tym bardziej motywujemy, aby linia była prosta.
  • Im starsze dziecko, tym bardziej linie rodzica są bliżej siebie (zawężają się)
  • Im starsze dziecko, tym bardziej można modyfikować kształt linii rodzica (linie nie muszą być proste, warto je modyfikować).

Czytaj także:

 

Skontaktuj się z nami!

Opublikowanie 25.04.2020 r.