Jak diagnozować autyzm?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu stanowią duże wyzwanie w zakresie precyzyjnej diagnozy, ponieważ lista objawów i zachowań charakterystycznych dla tego zaburzenia jest bardzo długa (jeśli chcesz je poznać przeczytaj ten artykuł: Czy moje dziecko ma autyzm?Kiedy warto wybrać się z dzieckiem na specjalistyczną diagnozę?).

W swojej praktyce terapeutycznej spotykam sytuacje w których zachowanie dziecka od dawna wskazywało na potrzebę diagnozy w kierunku autyzmu, lecz było ciągle odwlekane w czasie („przecież moje dziecko z tego wyrośnie”, „to niemożliwe żeby z moim dzieckiem było coś nie w porządku”). Zdarzają się również dzieci u których diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu została postawiona zbyt szybko i pochopnie, a dopiero ponowna diagnostyka pozwoliła na dokładne określenie z jakim zaburzeniem mamy do czynienia.

Przytaczam te przykłady po to, aby pokazać, że diagnoza autyzmu wymaga czasu, cierpliwości oraz znalezienia dobrego specjalisty-diagnosty. Nie bez znaczenia jest również postawa rodzica – otwartość na sugestie, szczerość w udzielaniu odpowiedzi na pytania diagnosty, realna chęć poznania źródła i przyczyny niepokojącego zachowania dziecka.

Jak diagnozujemy zaburzenia ze spektrum autyzmu?

W większości przypadków, zanim dziecko trafi do lekarza psychiatry jest diagnozowane w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Diagnoza jest prowadzona przez psychologa i pedagoga ze szczególnym zwróceniem uwagi na zachowania wskazujące na spektrum autyzmu.

Po diagnozie w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dziecko odbywa wizytę w gabinecie lekarza psychiatry, który posiada uprawnienia do orzekania o tym zaburzeniu. Ta opcja jednak nie zawsze jest w pełni skuteczna (są przypadki, gdzie diagnoza okazała się błędna z uwagi na zbyt krótki czas oraz niewielką ilość istotnych informacji o dziecku, które pomagają w znalezieniu odpowiedzi).

Istnieje skuteczna alternatywa

Od jakiegoś czasu dysponujemy w Polsce narzędziem ADOS-2 (Autism Diagnosis Observation Schedule – Protokół do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu). Jest to specjalistyczne narzędzie służące do przeprowadzenia dokładnej, rzetelnej i obiektywnej oceny w kierunku zaburzeń spektrum autyzmu.

Do momentu pojawienia się ADOS-2 prowadzono badanie psychologiczno-pedagogiczne ze szczególnym zwróceniem uwagi na typowe dla spektrum autyzm zachowania. W praktyce wyglądało to tak, że diagnosta był bardziej „wyczulony” na sygnały które mogłyby wskazywać na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Istniały również różne narzędzia wspomagające proces diagnostyczny (np. kwestionariusz wywiadu z rodzicem stworzony w taki sposób aby rozpoznać czy dziecko przejawia zachowania ze spektrum autyzmu), lecz żadne z nich nie było tak dokładne i kompleksowe jak ADOS-2.

Czym różni się ADOS-2 od zwykłej diagnozy psychologiczno-pedagogicznej w kierunku autyzmu?

  1. Aby prowadzić diagnozę narzędziem ADOS-2 należy przejść specjalistyczny kurs i uzyskać certyfikat diagnosty ADOS-2 (zwykłą diagnozę może robić każdy psycholog i pedagog).
  2. ADOS-2 to diagnoza kliniczna. W praktyce oznacza to, że po przeprowadzonej diagnozie możemy w pełni odpowiedzialnie stwierdzić, czy mamy do czynienia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, a jeśli tak, to w jakim stopniu nasilenia.
  3. ADOS-2 umożliwia prowadzenie diagnozy już od 12 miesiąca życia (pod warunkiem, że dziecko potrafi chodzić).
  4. Sposób stosowania ADOS-2 jest uzależniony od wieku badanej osoby (badanie wygląda inaczej w przypadku 3-latka, a inaczej w przypadku nastolatka).
  5. O zaburzeniach ze spektrum autyzmu ostatecznie może orzekać tylko lekarz psychiatra. Dostarczenie mu wyników diagnozy ADOS-2 znacząco pomaga w postawieniu pełnej i stuprocentowo trafnej diagnozy.

Badanie ADOS-2 kosztuje ok. 400-800 zł (każda placówka ustala kwoty samodzielnie). To niemały wydatek, lecz w dłuższej perspektywie jest on opłacalny. Dzięki bardzo wysokiej skuteczności możemy zaoszczędzić dużo czasu i pieniędzy na korzystaniu z innych, często mniej skutecznych sposobów diagnozy. Wyraźnie widzę, że ADOS-2 jest narzędziem o dużej trafności i rzetelności w zakresie otrzymywanych wyników. Dzięki temu diagnoza jest stawiana w przeciągu 2-3 tygodni, a następnie można od razu podjąć działania terapeutyczne. To o wiele skuteczniejsze niż ciągłe wizyty u kolejnych specjalistów i brak konkretnej odpowiedzi. Od czasu kiedy ADOS-2 pojawił się w Poradni ALTER z powodzeniem korzystamy z tego narzędzia.

W Poradni ALTER prowadzimy diagnozę za pomocą narzędzia ADOS-2. Jeśli obserwujesz u swojego dziecka niepokojące zachowania które są typowe dla spektrum autyzmu (więcej o tym w tym artykule: Jakie są objawy autyzmu, czyli kiedy warto wybrać się z dzieckiem na specjalistyczną diagnozę?), nie zwlekaj i przyjdź na diagnozę. Odkładanie w czasie takich decyzji nie jest korzystanym rozwiązaniem z punktu widzenia dbałości o rozwój dziecka.

Czytaj także:

Autor: mgr Szczepan Cieślak

psychoterapeuta w trakcie szkolenia, pedagog specjalny, zawodowy muzyk, muzykoterapeuta, trener EEG-Biofeedback, diagnosta i terapeuta Poradni ALTER. 

Skontaktuj się z nami!