11 pomysłów na kreatywne zabawy z matematyką w domu

Matematyka – słowo, które dla wielu kojarzy się ze stresem, lękiem albo zniechęceniem. Sam należę do osób, które z matmy nie były najlepsze. Zawsze czegoś nie rozumiałem i ktoś (zazwyczaj mój starszy brat) musiał tłumaczyć mi kilka razy poszczególne zagadnienia.

Jest też duża grupa osób dla których to słowo kojarzy się bardzo przyjemnie, choćby z tego powodu, iż dobrze pojmowali nauki ścisłe.

Niezależnie od tego, do której grupy należysz, chciałbym dzisiaj pokazać Ci, że matematyka jest świetna!! I mówię to ja – osoba, która jest stuprocentowym humanistą!

Żeby tak się stało, należy „uciec” od tablicy szkolnej i wybrać doświadczanie matematyki w praktyce – dlatego napisałem ten artykuł w którym za chwilę zobaczysz jak można nauczyć małe dziecko myślenia logicznego, analitycznego, abstrakcyjnego, a więc takiego które jest charakterystyczne dla nauk ścisłych.

PRZELICZANIE

Chciałbym obalić mit związany z tym, że wszystko musi odbywać się w pamięci. Nie musi. W przypadku dzieci przedszkolnych konieczne jest liczenie na MATERIALE KONKRETNYM, a więc takim, który można zobaczyć, dotknąć i przełożyć (matematyka zaczyna się od przetwarzania bodźców odbieranych przez zmysł wzroku i dotyku. Dowodzą tego badania neuropsychologów m.in Ilaria Berteletti i James R. Booth). Bez tego etapu bardzo ciężko jest opanować liczenie w pamięci, ponieważ opiera się ono o WYOBRAŹNIĘ. Jeśli dziecko nie będzie miało wcześniej doświadczeń związanych z liczeniem na konkretach, ciężko będzie mu sobie cokolwiek wyobrazić (w badaniach udowodniono, że mózg dalej korzysta z symbolicznych wyobrażeń materiałów konkretnych takich jak palce, żetony itp. nawet jeśli my już dawno przestaliśmy ich używać w praktyce)

Wniosek?

Pozwól dziecku używać: koralików, kasztanów, orzechów, żetonów, fasoli, palców – jednym słowem wszystkiego co może służyć jako materiał do liczenia!

DODAWANIE I ODEJMOWANIE

Jeśli chcesz nauczyć dziecko tych umiejętności najlepiej zrobić to poprzez pracę na materiale konkretnym np. „Połóż tutaj 3 kredki. A teraz dodaj jeszcze 2. Policz ile teraz jest kredek.” Jeśli widzisz, że dziecko radzi sobie coraz lepiej, możesz zwiększać poziom trudności poprzez coraz bardziej skomplikowane działania (np. liczenie powyżej 10).

SEKWENCJE

Jest to powtarzanie jakiegoś wzoru poprzez jego ponowne ułożenie.

Przykład: Dziecko ma na stole kilka obrazków, na których są: psy, koty, kury (ważne, żeby zwierzątka wyglądały tak samo tzn. Taki sam pies, taki sam kot, taka sama kura itp.)

  • Układamy przed dzieckiem wzór: pies-kot-kura.
  • Zadaniem dziecka jest go powtórzyć: pies-kot-kura pies-kot-kura pies-kot-kura pies-kot-kura.

Podczas tworzenia sekwencji pamiętamy o kilku zasadach:

  • sekwencje układamy w jednym rzędzie, tak jakby wszystko znajdowało się na jednej linii
  • małe dzieci (2 latki) możemy dopiero zacząć uczyć układania wzorów złożony z MAKSYMALNIE 2 elementów (np. pies-kot). NIE WYMAGAMY SAMODZIELNEGO UŁOŻENIA SEKWENCJI PRZEZ 2-LATKA. Za to pokazujemy mu wzór i podpowiadamy, co i gdzie należy ułożyć.
  • dzieci 3-4 letnie tworzą sekwencję najpierw z 2 potem z 3 a na końcu a 4 elementów. Zaczynamy od najprostszej możliwości, kiedy widzimy, że dziecko daje sobie radę, możemy zwiększyć poziom trudności
  • 5-6 latki mogą tworzyć sekwencję z większej ilości elementów, jeśli potrafią ułożyć 3-4 elementy.

CO ZNIKNĘŁO?

Podczas układania sekwencji można pobawić się z dzieckiem w zabieranie z ułożonej sekwencji wybranego elementu (np. zabieramy obrazek z psem). Zadaniem dziecka jest odgadnięcie co zostało zabrane poprzez analizę całości („Widzę 2 obrazki z kotami, 2 obrazkami z kurami, a tylko 1 obrazek z psem”). Na początku dzieci często nie widzą co zrobić, dlatego warto zademonstrować im kilka przykładów, aby zrozumiały treść zabawy.

ODGADNIJ CO KRYJE SIĘ W ŚRODKU

Do worka wrzucamy kilka rzeczy (np. maskotkę, autko, drewnianą łyżkę, butelkę). Zadaniem dziecka jest powiedzieć co znajduje się w środku, ale może zrobić to tylko za pomocą dotyku.

Dla starszych dzieci można poszukać przedmiotów które będą miały określony kształt (koło, trójkąt, kwadrat) i dodatkowo poprosić je aby powiedziały jaki kształt aktualnie mają w ręce.

SZUKANIE KSZTAŁTÓW

Spójrz ile w twoim domu znajduje się przedmiotów, które mają kształt koła, kwadratu, prostokąta, trójkąta. Baw się z dzieckiem rozpoznając te kształty, grupując je (np. poproś, żeby dziecko pokazało Ci przedmioty które maja kształt koła).

GRUPOWANIE

Poproś dziecko aby pogrupowało swoje zabawki w sposób tematyczny np. maskotki, lalki, klocki, samochody, kredki itp. Grupowanie uczy dziecko dostrzegania wspólnych cech różnych przedmiotów (np. samochody mają drzwi i koła). Dzięki temu możemy wprowadzać dziecko w tworzenie kategorii.

TWORZENIE KATEGORII

Przykłady kategorii: owoce, warzywa, zwierzęta, zawody, ubrania, jedzenie, picie itp.

Ćwicząc z dzieckiem umiejętność tworzenia kategorii warto ponownie rozejrzeć się po naszym domu. Pokażmy mu, że:

  • Łyżki, widelce i noże należą do kategorii: sztućce
  • Krzesło, stół, szafa i biurko należą do kategorii: meble
  • Bajki które czytamy dziecku należą do kategorii: książki
  • Spodnie, skarpetki, koszulka i bielizna należą do kategorii: ubrania
  • Chleb, masło, ser i wędlina należą do kategorii: jedzenie

Dom jest pełny różnych kategorii. Wystarczy ich poszukać.

PRZESYPYWANIE KASZY DO SŁOIKÓW

Dziecko ma do dyspozycji 2 nieduże słoiki, miseczkę z kaszą oraz łyżkę. Prosimy dziecko, aby nasypało kaszy do słoików (przy okazji ćwiczymy koordynację oko-ręka). Następnie porównujemy zawartość i pytamy się gdzie jest więcej/mniej kaszy.

Ze starszymi dziećmi próbujemy rozszerzyć tą zabawę o takie polecenia:

  • Podziel kaszę w ten sposób aby w jednym słoiki było jej więcej, a w drugim mniej.
  • Podziel kaszę w ten sposób, aby w jednym słoiku było jej bardzo dużo a w drugim bardzo mało
  • Podziel kaszę w ten sposób, aby w każdym słoiku było jej po tyle samo.

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI WODY

Doskonała zabawa ucząca dziecko prawa, iż ciecz dostosowuje się do kształtu naczynia.

W jaki sposób warto wykorzystać tą zabawę?

  • Znajdźcie z dzieckiem różne naczynia i wlejcie do nich wodę. Pozwól dziecku zaobserwować jak woda dostosowuje się do kształtu naczynia.
  • Do każdego naczynia wlej tą samą ilość wody (np. 100 ml). Zapytaj się dziecka w którym naczyniu jest jej więcej. Starsze dziecko prawdopodobnie wskaże naczynie w którym woda znajduje się „najwyżej”. Następnie wlej wodę do identycznych szklanek pokazując dziecku, że jest jej tyle samo.

 PRAWO-LEWO-PRZÓD-TYŁ

Rozumienie kierunków to umiejętność której dziecko uczy się dosyć długo. Nawet dzieci w wieku szkolnym czasem popełniają błędy w rozróżnianiu kierunków.

W jaki sposób można ćwiczyć z dzieckiem rozumienie kierunków?

  • Usiądź naprzeciwko dziecka. Powiedz „Będziemy sobie teraz przybijać piątkę”. Wszystko rób w taki sposób jakbyś był/była lustrzanym odbiciem, tzn. jeśli chcesz żeby dziecko przybiło Ci piątkę prawą ręką, Ty wyciągasz lewą.
  • Połóż 2 maskotki – jedną przed oczami dziecka, drugą za jego plecami. Poproś, żeby pogłaskało maskotkę z przodu/z tyłu.
  • Zabawa „Skąd dochodzi dźwięk?” z prawej i lewej strony dziecka połóż przedmioty na których będzie można zagrać (np. instrumenty). Grając na instrumentach zapytaj się dziecka z której strony słyszy dźwięk. Jeśli dziecko dobrze sobie radzi możesz poprosić je, żeby zamknęło oczy. Starsze dzieci mogą próbować rozróżniać dźwięk z 4 stron.

Czytaj także:

 

Skontaktuj się z nami!

Opublikowano 05.04.2020 r.